Ιος ή “Μικρή Μάλτα” όπως αποκαλείται από τους ναυτικούς επειδή το λιμάνι της προστατεύεται από τους ανέμους.

Η Ιος είναι ένα από τα νότια νησιά των Κυκλάδων. Το ψηλότερο βουνό είναι ο Πύργος με 713 μέτρα ύψος στο κέντρο του νησιού. Οι πιο ζεστοί μήνες είναι ο Ιούλιος και ο Αύγουστος (μέση θερμοκρασία 28C). Ο καιρός είναι όμως δροσερός γιατί φυσάνε βόρειοι άνεμοι, τα γνωστά Μελτέμια.

Στέκεστε γερμένοι στην κουπαστή λοιπόν κοιτάζοντας το φυσικό λιμάνι του Αιγαίου και την δεύτερη πιο δημοφιλή περιοχή του νησιού, τον Ορμο ή Γιαλό όπως τον αποκαλούν οι ντόπιοι. Στην μαρίνα του λιμανιού παραδοσιακά καΐκια φεύγουν για την ανοιχτή θάλασσα το πρωί και το απόγευμα, οι ψαράδες γυρίζουν με τα δίχτυα τους γεμάτα.

Η Χώρα κοντά στον Ορμο, διαθέτει την τυπική αρχιτεκτονική των Κυκλάδων με τα ασπροβαμένα σπίτια σε πλήρη αντίθεση με τον μπλε ουρανό και τα ελικοειδή στενά πλακόστρωτα σοκάκια που οδηγούν σε εκκλησάκια, μύλους και αυλές. Αν κάνετε την βόλτα σας το απογευματάκι θα ανακαλύψετε πως οι τρεις κυριότερες πλατείες είναι τόσο γεμάτες από κόσμο που μπορεί να χαθείτε στους μικρούς παραδρόμους. Οι ανεμόμυλοι, στην πλαγιά πάνω από την Χώρα σας προσφέρουν άλλη μια καλή δικαιολογία για να επιδείξετε την φωτογραφική σας μηχανή.

Ιστορία

Σύμφωνα με την παράδοση, το νησί θεωρείται η πατρίδα της μητέρας του Ομήρου ενώ εικάζεται πως ο ποιητής πέθανε και θάφτηκε εδώ.

Το νησί αποικήθηκε από τους Ίωνες και αργότερα έγινε μέλος της Αθηναϊκής Συμμαχίας. Στις αρχές του 13ου αιώνα, η Ιος κατακτήθηκε από τους Βενετούς οι οποίοι έκτισαν ένα κάστρο στην Χώρα τον αμέσως επόμενο αιώνα. Το 1537, η Ιος κατακτήθηκε από τους Τούρκους αλλά συμμετείχε στην επανάσταση κατά του Τουρκικού ζυγού το 1821 και απελευθερώθηκε το 1832 μαζί με τα υπόλοιπα Κυκλαδικά νησιά.

Η χώρα

Για να εξερευνήσει κάποιος τη χώρα εννοείται ότι πρέπει να περπατήσει. Διαλέξτε ένα δροσερό πρωινό, φορέστε τα πιο άνετα σας παπούτσια και ετοιμαστείτε να φύγετε. Μια ώρα είναι αρκετή γι’ αυτούς που θέλουν να ρίξουν μια ματιά στην κάτασπρη χώρα με τα στενά δρομάκια που ακουμπάει στη πλαγιά του λόφου και φτάνει μέχρι το λιμάνι. Αυτοί που θέλουν να δουν περισσότερα θα χρειαστούν όλο το πρωί για να ανακαλύψουν την κρυφή ομορφιά της χώρας. Η χώρα χτίστηκε για τον ήλιο και είναι ο ήλιος που δείχνει στον επισκέπτη το χωριό ή το κρύβει από αυτόν.

Για να ανεβείτε από το λιμάνι στη χώρα ακολουθείτε το φαρδύ μονοπάτι με τα μεγάλα πέτρινα σκαλοπάτια. Μπαίνοντας στη χώρα θα δείτε τμήματα του αρχαίου τείχους που κάποτε προστάτευε την αρχαία πόλη. Ακολουθώντας τον ίδιο δρόμο φτάνετε στην πρώτη πλατεία της χώρας. Δεξιά σας είναι ο Μητροπολιτικός ναός του νησιού που είναι αφιερωμένος στον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου. Δίπλα βρίσκεται μια εκκλησία αφιερωμένη στην Άγια Αικατερίνη. Εκεί το 1903 μια αρχαιολογική ανασκαφή έφερε στο φως υπολείμματα Βυζαντινού ναού και ερείπια αρχαίου ναού αφιερωμένου στον Απόλλωνα. Η Αγία Τράπεζα της σημερινής εκκλησίας στηρίζεται σε δυο κολώνες του αρχαίου ναού.

Πίσω από τη Μητρόπολη ξεκινούν δυο δρόμοι με μαγαζιά όλων των ειδών. Ακολουθώντας τον πάνω δρόμο φτάνετε στην άλλη πλατεία με τα τέσσερα καφενεία που θεωρείται και τόπος συνάντησης. Αριστερά στην πλατεία υπάρχουν πέτρινα σκαλοπάτια που σας οδηγούν στην Παναγία τη Γκρεμιώτισα που χτίστηκε την περίοδο της Τουρκοκρατίας. Όπως λέει η παράδοση η εικόνα της Παναγίας βρέθηκε στα βράχια στο Μυλοπότα με ένα κερί αναμμένο. Ο θρύλος λέει ότι οι Κρητικοί για να γλιτώσουν την εικόνα από τους Τούρκους την έριξαν στη θάλασσα και έτσι βρέθηκε σ’ αυτή τη παραλία. Οι κάτοικοι πήραν την εικόνα και την έφεραν στη χώρα. Αποφάσισαν να χτίσουν μια εκκλησία κοντά στη Μητρόπολη αλλά ότι έχτιζαν την μέρα το βράδυ γκρεμιζόταν και την άλλη μέρα έβρισκαν την εικόνα της Παναγίας απάνω στο βουνό που είναι σήμερα χτισμένη η εκκλησία και τότε κατάλαβαν οι κάτοικοι ότι ήθελε η εικόνα να βλέπει την Κρήτη. Πράγματι όταν ο καιρός το επιτρέπει μπορείτε από κει πάνω να δείτε τα βουνά της Μεγαλονήσου.

Λίγο πιο πάνω φτάνουμε στη πλατεία της Άνοιξης με τους παλιούς μύλους τώρα πια γνωστή σαν πλατεία των μύλων. Αυτή η πλατεία ήταν παλιά τόπος συνάντησης των κατοίκων. Κάντε την απογευματινή σας βόλτα για να απολαύσετε το ηλιοβασίλεμα στην πλατεία των μύλων, που μόλις ανακατασκευάστηκε με πλάκες και πεζούλια. Επίσης τους καλοκαιρινούς μήνες ένας μύλος λειτουργεί σαν λαογραφικό μουσείο.Από τους μύλους ξεκινάει ο δρόμος που οδηγεί στο θέατρο Οδυσσέας Ελύτης.
2 χιλιόμετρα νότια της χώρας συναντάμε τη μεγαλύτερη παραλία του νησιού με μήκος 1 χιλιόμετρο περίπου και τη χρυσή αμμουδιά, που συγκεντρώνει κάθε χρόνο χιλιάδες τουρίστες απ’ όλα τα μέρη της γης. Μπορείτε να νοικιάσετε ένα κανό και να κάνετε μια βόλτα γύρω ή να κάνετε κάποιο άλλο σπορ από τα πολλά που προσφέρονται στην παραλία. Εστιατόρια ,ταβέρνες, σούπερ μάρκετ υπάρχουν αρκετά. Η συγκοινωνία είναι τακτική με τη χώρα και το λιμάνι.